Od Ronaldove supruge do istorijskih rekorda: Eksplozija milionskih transfera u ženskom fudbalu

Svjetski rekord u transferu fudbalerki pao je treći put u 2025. godini.

• U januaru je Naomi Girma prešla iz San Dijega u Čelsi za više od 1.1 milion dolara – prvi put da je probijena “milionska granica”.
• U julu je Arsenal platio 1,3 miliona dolara za Oliviju Smit iz Liverpula.
• Prije nekoliko dana je Lizbet Ovale postala najskuplja fudbalerka svijeta – njen prelazak iz Tigresa u Orlando iznosi 1.5 miliona dolara.

Za manje od devet mjeseci rekord je obaran čak tri puta, nakon što je prethodno stajao netaknut gotovo dvije decenije.

Kako je sve počelo

Prva “mjerljiva” rekordna cifra datira još iz 2002. godine, kada je Brazilka Milena Dominges, tada supruga čuvenog Brazilca Ronalda prešla u Rajo Valjekana za 200.000 funti (268.000 dolara). Transfer je tada bio više promotivne nego sportske prirode – Dominges nije bila ni vrhunska fudbalerka, nije ni zaigrala za Rajo u takmičarskim mečevima.

Zato je rekord trajao punih 18 godina, sve dok ga 2020. nije srušila Dankinja Pernila Harder, prelaskom iz Volfsburga u Čelsi za oko 336.000 dolara.

Eksplozija tržišta

Od transfera Harder 2020. godine, rekord je obaran šest puta i vrijednost se uvećala više od četiri puta.

“Vidimo da je tržište transfera bukvalno eksplodiralo,” objašnjava dr Kristina Filipu, profesorka sportskih finansija na Univerzitetu Portsmut.

“To pokazuje koliko se više novca ulazi u ženski fudbal i koliko klubova sada ozbiljno shvata ženski fudbal kao biznis.”

Velika sredstva koja se ulažu u žensku fudbal ne pokazuju samo rekordi. Recimo, prelazak Barbre Bande u Orlando 2024. bio bi rekordan da mjesec ranije Baj FC nije doveo Rejčel Kundanađi. Samo ovo ljeto Juta je od Kanzas Sitija inkasirala 600.000 dolara za Ali Sentnor – suma koja bi prije dvije godine bila rekordna.

Prema Kristini Filipu, ključ rasta leži u sponzorstvima:

“Ogromno je prepoznavanje činjenice da žene zaista jesu zainteresovane za sport, a mislim da brendovi počinju da se bude po tom pitanju. To je imalo ogroman efekat na novac koji ulazi u ženski fudbal, i samim tim na svote koje klubovi sada mogu da troše.”

Ko obara rekorde?

Od 2002. do danas, samo pet klubova su obarala rekord:

• Čelsi čak tri puta
• Barselona, Orlando, Arsenal i Bej FC po jednom

To su uglavnom najuspješniji timovi svijeta – Čelsi i Barselona su šampioni Engleske i Španije, Arsenal je aktuelni prvak Evrope, a Orlando osvajač NWSL titule.

Gdje odlazi novac?

Za razliku od kupaca, klubovi prodavci su raznovrsniji. Igračice su stizale iz Mančester sitija, Volfsburga, Levantea, Liverpula, San Dijega, Madrida, Tigresa i drugih.

Poseban trenutak donio je upravo transfer Ovale, jer je Tigres postao prvi klub van Evrope i NWSL-a koji je inkasirao rekordnu svotu.

Odakle su najskuplje fudbalerke?

• Evropa: Kira Volš (Engleska), Pernile Harder (Danska)
• Amerika: Naomi Girma (SAD), Olivija Smit (Kanada), Majra Ramires (Kolumbija), Lizbet Ovale (Meksiko)
• Afrika: Rejčel Kundanađi (Zambija)

Šta slijedi?

Prema Filipu, sedmocifreni transferi postaće uobičajeni:
“Kako klubovi ulažu sve više, a ugovori fudbalerki postaju duži, potrebno je sve više novca da se igračice izvuku iz postojećih ugovora.”

Ali upozorava i na moguće kočnice:

“Finansijska regulacija ženskog fudbala do sada nije bila stroga, jer sport još nije bio ogroman biznis kakav postaje. Vidim da će se to promijeniti – i to bi moglo da utiče na to koliko klubovi mogu da troše, bez obzira koliko žele da troše.”

Za sada, jedno je sigurno – tržište nikada nije bilo užarenije, a fudbalerke postaju milionske zvijezde na svjetskoj sceni.