Radomir Bato Nastić, predavač na Fakultetu za sportski menadžment UDG i izvršni direktor NVO za edukaciju, posredovanje i zaštitu prava i interesa crnogorskih sportista “Perspektiva”, smatra da Zakon o sportu Crne Gore, ne definiše preciznije ugovorne odnose između sportskih subjekata, već da samo deklarativno utvrđuje, odnosno propisuje, da se međusobni odnosi sportiste i kluba uređuju ugovorom.
„Ugovor predstavlja jednu od osnova pravnog sistema, i kao takav je zastupljen u svim aspektima i na svim nivoima društva pa samim tim i sporta, od zapošljavanja putem ugovora (angažovanje igrača, trenera, menadžera, osoblja, itd.), do sklapanja poslova (kupovina opreme, ugovaranje sponzorstva, prodaja TV prava za prenos sportskih manifestacija, itd.). Konkretna oblast ugovaranja odnosa sportista, trener – sportski klub, sponzor, zasnovana je na uopštenom Zakonu o obligacionim odnosima. Sadašnji okvir ugovaranja, definisan kroz Zakon o obligacionim odnosima nije dovoljan, niti precizan pa često vuče u zloupotrebu pojedinih ugovornih strana, a pritom ni Zakon o sportu Crne Gore ne definiše preciznije ugovorne odnose između sportskih subjekata“, kazao je Nastić tokom predavanja na dvodnevnoj konferenciji „Sport iz drugog ugla“ na temu „Pravna zaštita sportista“.
On je naglasio da „sa aspekta zaštite javnog interesa, državu najviše interesuju baš profesionalni ugovori“.
On je na Konferenciji predstavio istraživanje o zaštiti prava i interesa crnogorskih sportista, prije svih sportista iz sportova prve kategorije Olimpijskih sportova prema Pravilniku o kategorizaciji sportova Crnogorskog olimpijskog komiteta za 2021 – 2023. (fudbal, košarka, rukomet, odbojka, vaterpolo i karate), koje je pokazalo, kako je rekao, bizarne rezultate.
Naime, ugovor kao osnovni pravni instrument kojim se utvrđuju prava i obaveze, i ujedno zaštita istih, kako samih sportista tako i sportskih organizacija – klubova, nije na pravi način implementiran kod brojnih sportskih organizacija.
Prema podacima dobijenih istraživanjem putem sprovedene ankete koju su odradili studenti Fakulteta za sportski menedžment UDG, i preko nacionalnih sportskih saveza, profesionalni ugovor ili neki drugi oblik ugovora, zastupljen je kod sljedećih sportova:
1. Fudbal – FSCG ima 123 članova (registrovanih klubova) sa 13.609 registrovanih aktivnih sportista u 2020. godini, od kojih profesionalni ugovor ima 205 sportista;
2. Košarka – KSCG ima 61 člana (registrovana kluba) sa 5.180 registrovanih aktivnih sportista u 2020. godini, ni jedan registrovan profesionalni ugovor (kod nadležnog registracionog organa KSCG deponovano 4.800 registracionih tipskih ugovora);
3. Rukomet – Prema podacima RSCG ima 31 člana (registrovanih muških i ženskih klubova) sa 523 registrovanih aktivnih sportista u obje konkurencije, od kojih 61 sporista/kinja imaju potpisan profesionalan ugovor;
4. Vaterpolo- VPSCG ima 10 registrovanih klubova u 2020. godini sa 703 registrovanih sportista, od kojih 48 sportista ima potpisan profesionalni ugovor a 177 amaterski ugovor;
5. Karate – KSCG ima 33 registrovana kluba u 2020. godini sa 1.450 registrovanih takmičara. Ugovor (u bio kojem obliku) u ovom sportu nije zastupljen.
„Prema nezvaničnim podacima, slična situacija kao u karate savezu, je i kod drugih pojedinačnih sportova, kako sportova koji su na programu olimpijskih igara, tako i kod sportova koji nisu na programu olimpijskih igara“, rekao je Nastić.
„Država, putem sufinansiranja sportskih organizacija, izdvaja značajna sredstva iz budžeta, pa samim tim ima prava i na ‘feed – back’ i određene poreske efekte“, naglasio je Nastić.
„Profesionalni ugovor, koji treba da predstavlja osnovicu za oporezivanje, pored ostalih odredbi mora da sadrži i odredbe o prihodima po osnovu transfera, naknade na ime zaključenih ugovora, premija, i drugih primanja profesionalnih sportista, sportista-amatera, te naknada trenera, koji se smatraju zaradama po osnovu radnog odnosa, a takođe i koji nemaju karakter zarade u skladu sa propisima o radu i zakonom kojim se uređuje sport”, istakao je Nastić.
“U navedenim sportovima, evidentno je, a što zna i cjelokupna crnogorska, ne samo sportska javnost, najveći je broj ‘stranaca’ – nerezidentnih lica, koji su takođe poreski obveznici po Zakonu o porezu na dohodak fizičkih lica. Jedino u slučaju eventualnih sporova između profesionalnih sportista i klubova koji su ih angažovali, javnost ponekad sazna i visine ugovorenih prihoda”, istakao je on.
Razlozi ovakvog stanja u ugovornim odnosima u sportu, leže prije svega u aktuelnom Zakonu o sportu, smatra Nastić, koji “za razliku od prethodnog zakona o sportu koji je jasno pravio razliku između profesionalnih i amaterskih sportskih klubova, aktuelni ih je, pravno, stavio u istu ravan, što za posljedicu ima ovakvo stanje u ugovornim odnosima u sportu”, zaključio je Nastić.
Vladimir Krsmanović, generalni sekretar Sindikata profesionalnih fudbalera Crne Gore (SPFCG) govorio je o razlici između fudbala i ostalih sportova.
“Nije sasvim slučajno što je fudbal jedini sport koji ima svoj sektorski odbor za socijalni dijalog pri Evropskoj komisiji, pored svih najvažnijih industrijskih grana. Ta međunarodna dimenzija fudbala uticala je u velikoj mjeri da se u fudbalu naprave konkretni rezultati povodom ovih pitanja. I mi i Crnoj Gori imamo odbor za socijalni dijalog i odličnu saradnju sa Fudbalskim savezom”, kazao je Krsmanović.
